Neville Chamberlain kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1869-1940) İngiliz siyaset adamı. 1937-1940 arasında başbakanlık yapmıştır. Arthur Neville Chamberlain, 18 Mart 1869’da Birmingham’da doğdu, 9 Kasım 1940’ta Hampshıre’ da öldü. İngiliz devlet adamı Joseph Chamberlain’ın oğlu, Sir Austen Chamberlain’ın üvey kardeşidir. Gençliğinde babasının Bahama Adaları’ndaki kenevir plantasyonları yönetti. Daha sonra Birmingham’a döndü ve madeni eşya sanayicisi olarak büyük servet yaptı. 1915’te Birmingham kentinin belediye başkanı oldu ve ertesi yıl kentte belediyeye ait bir banka kurdu.
1916’da David Lloyd George’un I. Dünya
Savaşı koalisyon hükümetinde, ulusal hizmetler genel yöneticisi görevini
üstlendi. Ağustos 1917’de bu görevinden istifa etti. 1918 seçimlerinde
Muhafazakâr Parti’ den milletvekili seçilerek Avam Kamarası’na girdi. 1922-1923
arasında Posta Genel Müdürlüğü’nde, 1923’te Silahlı Kuvvetler Genel
Saymanlığı’nda görev aldı. 1923 ile 1924-1929 arasında ve 1931 ’de sağlık
bakanı olan Chamberlain, 1923-1924 ile 1931-1937 arasında maliye bakanlığı
yaptı. Maliye bakanı iken iktisadi durumun bozukluğu karşısında hükümeti
iktisadi reformlar yapmaya zorladı ve 1932’de İngiliz Uluslar Topluluğu
içindeki iktisadi ilişkileri düzenleyen Ottawa Antlaşması’na katıldı. 1937’de
başbakan olan Chamberlain II. Dünya Savaşı öncesinde ve savaşın ilk yıllarında
İngiltere’nin en etkin siyaset adamlarından biri oldu.
Neville Chamberlain başbakanlığının
ilk yıllarında yaklaşan savaş tehlikesi karşısında, bir yandan, İngiltere’yi hızla
silahlandırırken, diğer yandan, barış dönemini uzatma çabalarını sürdürdü.
Eylül 1938’de Almanya’nın Çekoslovakya’yı işgal etmesiyle doğan bunalımın
ertesinde, üç kez Almanya’ya giderek soruna çözüm bulmaya çalıştı, ancak bu
çabaları başarısızlıkla sonuçlandı. 30 Eylül 1938’de, Daladier, Mussolini ve
Hitler’le birlikte Münih Andaşması’nı imzalayarak Hitler’in taleplerini kabul
etti. 10-16 Mart 1939’da Almanya’nın Çekoslavakya işgalini sürdürmesi üzerine Neville
Chamberlain, benzer saldırılar karşısında Polonya’ nın, Romanya’nın ve
Yunanistan’ın destekleneceğini açıklayan İngiliz-Fransız ortak bildirisinin
yayınlanmasına önayak oldu. Ertesi ay, İngiliz tarihinde ilk kez, barış
sırasında askere alma işlemini başlattı. 23 Ağustos 1939’daki Almanya-SSCB
saldırmazlık antlaşmasının imzalanmasından sonra, İngiltere, SSCB, Fransa
arasında karşılıklı yardım planı yürürlüğe girdi. Ardından 24 Ağustos’ta İngiltere-Polonya
paktı açıklandı.
Bütün bu antlaşmaların ardından, 1
Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’ya saldırmasıyla 2. Dünya Savaşı başlamış
oldu. İngiltere 3 Eylül 1939’da Almanya’ya savaş ilan etti. Neville Chamberlain
İngiltere’nin savaşa girmesinden sonra da başbakanlık görevini sürdürdü.
Liberaller ve Muhafazakârlar, Chamberlain’ın savaş nedeniyle önerdiği koalisyonu
reddettiler. Bunun üzerine Neville Chamberlain, hükümete Churchill’i alarak onu
donanma bakanı yaptı. Chamberlain, Nisan 1940’ta İngiltere’nin Norveç’e düzenlediği
seferin başarısızlığa uğramasından sonra Muhafazakârların desteğini yitirdi.
Ardından, Almanya’ nın Hollanda, Danimarka ve Belçika’yı işgal etmesi üzerine
10 Mayıs 1940’ta başbakanlıktan istifa etti. Neville Chamberlain bundan sonra,
30 Eylül 1940’a kadar Churchill’in koalisyon hükümetinde Devlet Danışma Meclisi
başkanlığı yaptı. Hastalanınca görevinden ve parti başkanlığından ayrıldı. Kısa
bir süre sonra da öldü.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 25, Anadolu
yayıncılık.
Yorumlar kapalı.