Walter Andrae kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Walter Andrae kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1875-1956) Alman (FAC) mimar arkeolog, mü­zeci. Mezopotamya arkeolojisine kat­kıda bulunmuştur. 18 Şubat 1875’te Leipzig’de doğdu, 28 Temmuz 1956’da Berlin’de öldü. Babası yüksek yapı danışmanı idi. Liseden sonra Dresden Yüksek Teknik Okulu’n-da mimarlık ve mühendislik eğitimi gördü. Andrae 1899 yılında Koldewey kendisini Babil ekibine çağır­dığında, sağlam bir mimarlık eğitimi görmüş 23 yaşında genç bir uzmandı. Bu ekiple birlikte 1899­1903 arasında Babil, 1902-1903 arasında Fara ve Abu Hatab; Hatra ve Kar-Tikultu Ninurta kentlerinde kazılar yaptı. 1903-1914 arasında Asur’daki Alman kazılarını yönetti. Bu kazılarda dönemin en ileri tekniklerini uyguladı. Kalıntıları bulundukları ortam­dan koparmadan, tüm ayrıntılı bilgilerle tespit edil­mesini sağladı. Tabakaların tarihlendirilmesini yaptı. Bu çalışmalara paralel olarak tüm Mezopotamya’yı araştırdıktan başka Mısır, Küçük Asya ve Hindistan’ da, İndus ve Ganj nehirleri arasında tetkik gezileri yaptı. 1. Dünya Savaşı’nda Fransa’da ve doğu cephesin­de savaşan Andrae, 1921’de Berlin Müzesi’nin Eski Ön Asya Bölümü Müdürü oldu. Bu yıllarda, Alman kazılarının sonuçlarının yayımlanması çalışmasına hız verdi. Yayınları Mezopotamya arkeolojisine, dilbili­mine ve yapı tekniğine yeni ufuklar açtı. Yayınların­da, döneminin fotoğrafla tespit olanaklarının kısıtlılı­ğını kuvvetli desen ve suluboya ile gidererek kazı buluntularını tüm zenginliği ile tanıttı. Buluntulara yorum getirdi. Pek çok yapı için rekonstrüksüyon denemeleri yaptı; bu konuda öne sürdüğü teklifler günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

1928’de Berlin Müzesi’nin On Asya Bölümü müdürlüğüne getirildi. O güne değin müzenin bod­rum katında sıkışık bir durumda olan Ön Asya Bölümü’ne Berlin Müzesi’nin yeni yapısında seçkin bir yer ayrılmasını sağladı; bunu planlayarak, yapımı­nı gerçekleştirdi. Böylece On Asya Bölümü’ne ait salonlarda kazı buluntularının gün ışığıma çıkarılması­nı başardı. Babil iştar kapısı ve tören yolunu, Asur Part Sarayı’nın ön avlu cephesini canlandırdı. Zincirli kenti kale kapısını orjinal ölçütlerine göre yeniden inşa etti. Dağınık Uruk buluntularını bir araya getire­rek mozaik süslü yapı cephesini yeniden kurdu.

Andrae bu çalışmaları ile müzecilik alanında büyük hizmet vermiştir.

Andrae, bu yıllarda da, yayın çalışmalarını sür­dürmüştür. Berlin Müzesi’nin yıllıklarında, Mittei-lungen der Deutschen Orient-Gesellschaft ve Zeitschrift für Assyriologie dergilerinde makaleleri çık­mıştır. 1953-1956 yılları arasında Asur kazılarına ilişkin çalışmalarını, Die Wobnbaeuser (“Evler”); Graeber und Grufte (“Aile Mezarları”); Die Palaste (“Saraylar”); Die Heiligtümer des Gottes Assur und der Sin-Şamos Tempel (“Asur Tanrısı’nın Mabedi ve Sin-Şamos Tapınağı”) başlıkları altında dört cilt halinde yayımlamıştır. Tüm bu çalışmalarından ötü­rü, Andrae ile Asur adları birlikte anılır. 1923 yılında, Berlin Teknik Üniversitesi’nde yapı tarihi kürsüsüne profesör oldu ve bu görevi 1951’de emekli oluncaya değin sürdürdü. Bu görevindeki başarılarından dola­yı, Berlin Teknik Üniversitesi şeref senatörü seçildi ve Alman Cumhuriyeti’nin liyakat madalyası ile ödül­lendirildi. I. Dünya Savaşı’ndan sonra On Asya’da çalışan Alman ekipleri için vazgeçilmez bir danışman olan Andrae, ölümüne dek Alman Arkeoloji Enstitüsü’ nün merkez idare kurulunda çalıştı. 1926’da yapı tarihini araştıran bir kurum olan Koldetvey Derneği’ni kurdu ve dört yıl müdürlüğünü yaptı. Alman Doğu Cemiyeti’ni yönetti.

Andrae, gerek kazılarıyla gerekse yayınlarıyla Mezopotamya, özellikle de Asur arkeolojisi alanında kalıcı izler bırakmıştır.

YAPITLAR (başlıca):

1. Hatra, 1908-1912;
2. Der Anu-Adad Tempel in Assur, 1909, (“Asur’daki Anu-Adad Tapınağı”);
3. Die Festungsmerke von Assur, (“Asur’daki Kaleler”);
4. Die Stelenreihen in Assur, 1913, (“Asur’daki Mezar Taşla­rı”);
5. Die Archaischen Ischtar-Tempel in Assur, 1922, (“Asur’daki Arkaik İftar Tapınağı”);
6. Farbige Keramik aus Assur, 1923, (“Asur’da Renkli Çömlekçilik”);
7. Hethitische Inschriften auf Bleistreifen aus Assur, 1924, (“Asur’da Kurşun Levhalar Üzerindeki Hitit Yazıtları”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983