Jacques Charpentier kimdir? Hayatı ve Eserleri

Jacques Charpentier kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1521-1574) Fransız, matematikçi, doktor ve filo­zof. Aristoteles’in görüşlerini yeni bir yorumdan geçirerek yaymaya çalış­mıştır. Clermont’da doğdu, Paris’te öldü. Paris’te felsefe öğrenimi gördükten sonra, Bourgogne Koleji’nde öğretmen, 1558’de Paris Akademisi’ne rektör oldu ve yaşamının sonuna dek bu görevde kaldı. Bir süre IX. Charles’ın özel doktoru olarak görevlendirildi. Matematik alanında yeni buluşlara karşı çıkan Jacques Charpentier, bu konuda reform yanlısı olan Ramus’la ağır tartışmalara girmiş, 1568’de akademinin matematik kürsüsünü onun elinden almıştır. Kimi kaynaklar Ramus’u Charpentier’in öldürttüğünü ileri sürer.

Felsefeye Aristoteles’in
görüşlerini yorumlamak­la giren Jacques Charpentier, fizik ve mantık alanındaki
yapıtlarında onun görüşlerini düzenli bir biçimde ortaya koymakla yetinmiştir.
En önemli yapıtların­dan sayılan Descriptia Universae Naturae,
dört kitap­tan oluşur ve Aristoteles’in fizik, gök, meteoroloji ve ruh
konularını içeren görüşlerini açıklayıcı bir biçim­de özetler. 16. yy
Avrupa’sında kimi çevrelerde retorik, mantığın yerini almaya, Platon ve
Yeni-Platoncu Plotinus’un görüşleri, yeniden ilgi toplamaya başla­mıştı. Öte
yandan doğa bilimlerinin gelişmesi de Aristotelesçi mantığa olan güveni
sarsmıştı. Böyle bir dönemde gizemci öğretiyi desteklemek için Hıristi­yan
dogmalara başvuran ve Aristoteles’in görüşlerini Platon’unkilerle
karşılaştırarak savunan Jacques Charpentier, reformcu Ramus’un eleştirisine
uğramıştır. Aristote­les karşıtı olan Ramus, mantığın bir “tartışma sanatı”
olduğunu söylemiş; onu gramer ve retorikten ayır­mıştır. Charpentier, mantık
sorunlarını işleyen Animadversıones
in Lıbro Tres Dialecticarum İnstitutionum Petri Rami
adlı yapıtında, gelişen bilime tutucu bir anlayışla yaklaşmış ve yenilik
yanlısı olan Ra­mus’un görüşlerini yıkıcı bularak eleştirmiştir.

Çok sayıda yapıt veren Charpentier’nin felsefe tarihi için en önemli yanı, Aristoteles ve Platoncu dizgeler üzerindeki geniş kapsamlı yorumlarıdır. Bu yorumlar, Aristoteles ve Platon’u konu edinen çalış­malara ışık tutmuştur.

Jacques Charpentier Eserleri:

1. Animadversiones in Libro Tres
   Dialecticarum Irıstitutionum Petri Rami, 1555, (“Petrus Ramus’un Mantığın Kuruluşu Üzerine Üç
   Kitabındaki Yorumlar”);
2. Descriptia Logıcae Liber Primus,
   1560, (“İlk Kitaptaki Mantık
   Tanımlamaları”);
3. Descriptia Universae Naturae ex
   Aristoteles, 1560, (“Aristoteles’in
   Doğal Evren’inin Tanımı”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 25, Anadolu
yayıncılık.