Clausewitz, Carl von Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Clausewitz, Carl von Kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1780-1831) Alman, asker. Savaş stratejisi konu­suna yeni görüşler getirmiştir. 1 Haziran 1780’de Magdeburg (bugün DAC’de) yakınındaki Burg kentinde doğdu, 16 Kasım 1831 ’de Breslau’da (bugün Polonya’da) öldü. Yoksul bir ailenin çocuğuydu. 1792’de Prusya ordusuna girdi. 1793-1794 yıllarında Fransız Devrimci ordularına karşı düzenlenen Ren seferine katıldı. 1801-1803 arasında Berlin Savaş Koleji’nde öğrenim gördüğü sırada öğretmeni Gerhard von Scharnhorst’tan etki­lendi. Askerliğin yanı sıra felsefe, siyaset ve edebiyatla da ilgilendi. Scharnhorst’un aracılığıyla Prusya Prensi August’la tanıştı. Prens August’un yaveri olarak 1806’da Fransa’ya karşı başlatılan Jena seferine katıl­dı. Prenzlau’da Fransızlar’a tutsak düştü ve bir süre Fransa’da tutuklu kaldı. Nisan 1808’de Prusya’ya döndü. Prusya ordusunda reformcu subayların çevre­sine girdi. Ordu Reform Komisyonu başkanlığına getirilen Scharnhorst’un yardımcısı olarak 1810 yılı sonlarına dek Prusya Savaş Bakanlığı’nda çalıştı. Ekim 1810’da Berlin Savaş Akademisi’nde ders ver­meye başladı. 1812 ilkbaharında Rusya’ya karşı Fransa-Prusya askeri birliğinin gerçekleşmesinden sonra kendisi gibi düşünen öteki subaylarla birlikte Prusya ordusundan ayrıldı ve Napoleon’a karşı savaşmak üzere Rus ordusuna geçti. Rus-Alman lejyonunun komutam olarak birçok yerde Napoleon ordularına karşı savaştı.

1814 başında Almanya’daki Fransız işgali sona erince, Clausewitz, Mart 1815’te Prusya ordusuna geri döndü. 1818’e dek kolordu komutanlığı yaptı. Aynı yıl general oldu ve Berlin Savaş Koleji’nin yöneticiliğine atandı. Berlin Savaş Akademisi’nde görev yaptığı on iki yıl boyunca büyük ilgi duyduğu savaş stratejisi ve tarihi konusundaki çalışmalarına hız verdi. Bu yıllarda Von Kriege (“Savaş Üzerine”) adlı ünlü kitabını yazmaya başladı. Ağustos 1830’da kıta hizmetine alınarak Breslau’va gönderildi. Mart 183 İ ’de Polonya’daki karışıklıklar üzerine Posen’e (Poznan) gönderilen gözlemci orduda görevlendirildi. Huzursuzluk ortadan kalkıp gözlemci ordunun göre­vi sona erince Breslau’ya döndü. Burada koleraya yakalandı ve kitabını tamamlayamadan öldü. Vom Kriege’nin yayımlanması karısı tarafından gerçekleşti­rilmiştir.

Clausewitz’in
askerlik bilimi konusundaki gö­rüşlerinin oluşması Berlin Savaş Akademisi’nde
öğre­nim gördüğü yıllara rastlar. Çağının genel siyasi, toplumsal ve iktisadi
olaylarına karşı derin bir ilgisi vardı. Von Kriege
adlı kitabıyla çağdaş savaş kuramı­nın yaratıcısı olan CIausewitz, kitabında
savaşı tüm gerçekliği içinde ele aldı. Savaşı yaşadığı, izlediği, incelediği
olayların yardımıyla, pratik deneylerle tari­hi örnekleri bir arada yoğurarak,
eleştirel biçimde irdeledi. Yalnız kendi döneminin savaşlarını, bunların
nedenlerini ve özelliklerini anlatmadı, aynı zamanda savaşın her koşulda
geçerliliğini koruyan genel yönle­rini de aydınlığa kavuşturdu.

Clauscwitz’e
göre “karşı tarafa isteklerimizi ka­bul ettirmek için zora başvurma hareketi”
anlamına gelen savaş, politikanın bir aracıdır. Her devlet adamı gerektiğinde
kullanabilmek için bu aracı tanımalıdır. Savaşın politikadan soyutlanması ve
özel yasalarla ele alınması yanlıştır. Savaş kendi basma ne bir başlangıç, ne
de bir sondur. Sıyası gidişin bir parçasıdır. Siyaset her aşamada savaşa
egemendir.

Clausewitz
kitabında teknik ayrıntıya çok az yer vererek psikolojik ve rastlantısal
etmenlerin önemine dikkati çeker. Ona göre strateji üç amaca yönelik olmalıdır:
Düşmanın gücü, kaynakları ve savaşma isteği. Askeri harekâtın amacı düşmanı
çeşitli manevra ve kuşatmalarla yavaş yavaş güçten düşürmek değil, savaşçı
güçlerle saldırıp onu çökertmektir. Savunma savaşı, askeri ve siyasi anlamda,
saldırıdan çok daha üstündür. Clausewitz’in bu görüşleri daha sonraki yıllarda
yeni savaş yöntemleri oluşturan Alman asker­lerim çok etkiledi. Çeşitli dillere
çevrilerek diğer ülkelerde de büyük ilgi uyandırdı. I. Dünya Savaşı’ um
gelişimi ve sonuçları Clausewitz’in öğretisini doğrulamakla kalmadı, o zamana
dek yeterince dikka­te alınmayan felsefi ve siyasi görüşleri de ön plana çıktı.

Von Kreige, önce Marx ve Engels, daha sonra Lenin tarafından incelendi ve Marxist kuramın savaş­lara bakışı açısından bir değerlendirilmesi yapıldı. Kitabın siyasi yorumunun açıklanmasında Lenin’in önemli katkısı olmuştur. Clausewitz’in d:ğer yazıları özellikle Napoleon’un seferleriyle ilgili olup ayrıntılı ve teknik yanı ağır basan çalışmalardır.

Carl von Clausewitz

1. 10 cilt. 1S32-1S37, (“General Cari von Clausewitz’in Geride
   Bıraktığı Çalışmalar”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 26, Anadolu yayıncılık.