Agatha Christie Kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1890-1976) İngiliz, yazar. Popüler edebiyatın en önemli isimlerinden biri ve dedektif Hercule Poirot tipinin yaratıcısıdır. Agatha Miller, Torquay’ın Devon kentinde doğdu, 1976’da öldü. Babası Frederick Alvah Miller, Agatha henüz, küçük yaştayken öldü. Annesi tarafından evde eğitilen küçük kız, yalnız bir çocukluk geçirdi. Küçük yaşta öyküler yazmaya başladı. On altı yaşında, şan öğrenimi görmek üzere Paris’e yollandıysa da kısa sürede bundan vazgeçti. Ciddi anlamda ilk edebi denemeleri, duygusal konuları ele alan öyküler oldu. 1914’te Archibald Christie adlı bir doktorla evlendi ve yeniden Fransa’ya gitti. Oradayken vakit geçirmek üzere okuduğu dedektif öykülerinin daha iyilerini yazabileceğini düşünerek ilk polis romanı olan The Mysterious Affair at Styles’ı (Styles’daki Esrarengiz Olay) yazdı. Kitap çeşitli yayınevlerince geri çevrildikten sonra 1920’de Bodley Head Yayınevi tarafından kabul edildi. Styles, Agatha Christie’nin ilk Hercule Poirot’lu romanıdır. Hercule Poirot, zekâsı, espri yeteneği, keskin gözlemciliği ve Avrupalı inceliği ile seçkinleşen Belçikalı bir dedektiftir. Cinayetleri, “küçük gri hücreler” dediği beynini kullanarak çözmesi ve bu arada da İngiliz yüksek sınıfının özel yaşamının saklı yönlerini ortaya dökmesi ile tanınır. Agatha Christie’nin arka arkaya yazmaya başladığı polis romanları Poirot tipine uluslararası ün kazandırdı.
Yazar ayrıca Miss Marple adını verdiği bir tip daha yarattı. Sevimli bir yaşlı kız olan amatör dedektif Miss Marple da çok tutuldu. 1928’de ilk kocasından boşanıp Mas Mallowan’la evlendikten sonra birçok ülke gezip görme fırsatı bulan Christie’nin romanları 1930’larda çoğunlukla uluslararası mekânlarda geçmeye başladı. Hayranlarınca her kitabı beğenilmekle birlikte, Agatha Christie’nin edebi kaygılarla yazdığı bazı romanlar eleştirmenlerin de dikkatini çekti. Örneğin 1926 tarihli The Murder of Roger Ackroyd’ da (Roger Ackroyd Öldürüldü) romanın anlatıcısı katilin kendisidir. 1940’ta yazdığı Ten Little Nıggers (On Küçük Zenci) ise polis romanının klasikleri arasındadır. Ölümünden sonra yayımlanan Curtain’ de (Son Perde) ise, yazar ilk romanının geçtiği mekân olan Styles’daki eve döner ve cinayeti Harcule Poirot’ ya işletir. Agatha Christie, İngiliz töre romanı geleneğinde yazdığı polis romanları ile dünya edebiyatında kendine özgü bir yerin sahibi olmuştur.
Agatha Christie Eserleri:
- The Mysterious Affaır at Styles, 1920, (Styles’daki Esrarengiz Ölüm);
- The Murder on the Links, 1923, (Golf Sahasında Cinayet);
- Murder in Three Acts, 1934, (Üç Perdelik Cinayet);
- Death on the Sile, 1937, (Nil’de Ölüm);
- Ten Little Niggers, 1940, (On Küçük Zenci);
- Evil Under the Sun, 1941, (“Güneşin Altında Kötülük”);
- Tou’ards zero, 1944, (“Sıfıra Doğru“);
- Crooked House, 1949, (Çarpık Ev);
- A Murder is Announced, 1950, (Cinayet İlanı);
- The Pale Horse, 1961, (“Solgun At”);
- The Mirror Crack’d from Side to Side, 1962, (“Çatlak Ayna”);
- Curtain, (ö.s.), 1.976, (Son Perde);
- Sleeping Murder, (Uyuyan Ölüm).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 26, Anadolu yayıncılık.
Agatha Christie (Mary Clarissa) kimdir? Hayatı ve eserleri: Kitapları 100 milyondan fazla satmış olan İngiliz kadın polisiye romancısı ve oyun yazarı. 15 Eylül 1890’da Torquay’da doğdu. Annesinden ders alarak okula gitmeden evde öğrenim gördü. Birinci Dünyâ Savaşı sırasında hemşire olarak çalışırken polisiye romanlar yazmaya başladı. İlk romanı Styles’teki Esrârengiz Vak’a’da ve Katil Kim adlı romanında kendini beğenmiş ünlü kahramanı Belçikalı dedektif Hercule Poirot’yu ortaya koydu. Poirot yaklaşık yirmi beş roman ve hikâyede yer aldı. Papaz Evinde Cinayet adlı romanda ise evde kalmış yaşlı kız Miss Jane Marple’yi kahraman olarak ortaya çıkardı. Agatha Christie ilk önemli başarısını Akroyd’un Katili ve Roger Akroyd Öldürüldü eserlerinde gösterdi. Sonraki 75 romanı en çok satan kitaplar listelerine geçti. Eserlerinin çoğu İngiltere ve ABD’de popüler dergilerde tefrika edildi. Oyunlarından Fare Kapanı aynı tiyatroda aralıksız 21 yıl sahnelenerek dünyâ rekoru kırdı. Savcının Şahidi adlı oyunu ise başka birçok eseri gibi başarılı bir biçimde sinemaya aktarıldı. Ayrıca Şark Ekspresinde Cinâyet, Nil Cinâyeti, Nil’de Ölüm gibi eserleri de sinemaya aktarılan eserlerindendir.
Agatha Christie, ilk kocası Albay Archibald Christie’den boşanıp Arkeolog Sir Max Mollowan’la evlendikten sonra Irak ve Suriye taraflarına arkeolojik gezilere katıldı. Mary West Maccot takma adıyla polisiye olmayan romantik romanlar da yazdı.
Agatha Christie 12 Ocak 1976’da İngiltere’nin Wallingford şehrinde öldü. Otobiyoğrafi adlı eseri ölümünden sonra yayımlandı.
Agatha Christie’nin Türkçede yayınlanan çok sayıdaki eserlerinden bâzıları şunlardır:
1) Üç Perdelik Cinâyet,
2) On Küçük Zenci,
3) Sıfıra Doğru,
4) Çarpık Ev,
5) Cenâze Merâsiminin Ardından,
6) Ve Ayna Kırıldı,
7) Filler de Hatırlar,
8) Uyuyan Ölüm.
KAYNAK: REHBER ANSİKLOPEDİSİ, 4. CİLT
Yorumlar kapalı.