Thomas Clarkson Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Thomas Clarkson Kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1760-1846) İngiliz siyaset adamı. Köle ticaretinin yasaklanması için mücadele etmiştir. 28 Mart 1760’ta İngiltere’nin Cambridge kentin­de doğdu, 26 Eylül î 846’da Doğu Suffolk kentinde öldü. Cambridge Üniversitesi’ne bağlı St. John’s College’da öğrenim gördü. 1785’te Latince olarak yazdığı “Is it Right to Make Slaves ot Others Againts Their Will?” (“İnsanları İsteklerine Karşı Köle Yap­mak Doğru mu?”’) adlı makalesiyle ödül kazandı, 1786’da makalesi İngilizce’ye çevrildi. Thomas Clarkson yaşa­mı boyunca köleliğin yasaklanması için mücadele verdi. Clarkson, 1786’da yayımlanan “Essay on the Slavery and Commerce of the Human Species” (“Kölelik ve insan Ticareti Üzerine ”) adlı makale­sinden sonra bilim adamı Granville Sharp, milletvekili William Wilberforce ve köleliğin yasaklanması doğ­rultusunda mücadele eden diğer kişilerle yakın ilişki içine girdi. 1787’de köle ticaretinin yasaklanması için mücadeleyi amaçlayan bir dernek kurdular. Clarkson, İngiliz, limanlarını dolaşarak köle ticaretinin insanlık dışı niteliğini gösteren belgeler topladı. Bunları “A Summary View of the Slave Trade and the Probable Consequences of Its Abolition” (“Köle Ticareti ve Yasaklanmasının Doğuracağı Olası Sonuçlar Üzerine Kısa Görüşler”) adlı bir broşür halinde yayımladı. Bu broşürün Wilberforce ve William Pitt’in parlamento­da yürüttükleri mücadeleye önemli katkısı oldu. 1807’de parlamento köle ticaretini yasaklayan yasayı kabul etti.

Thomas
Clarkson yasanın kabulünün ertesi yılı History of the Abolution of the
African Slavetrade (“Afrika Köle Ticaretinin
Yasaklanmasının Tarihi“) adlı iki ciltlik bir kitap yayımladı. Köle
ticaretinin yasaklan­ması doğrultusundaki mücadelenin amacına ulaşma­sından
sonra, çalışmalarını İngiliz sömürgelerinde köle kullanımının yasaklanması
amacına yöneltti. 1832’de Anti-Slavery Society’nin (Kölelik Aleyhtarı Dernek) kurucuları arasında yer aldı. Derneğin
çaba­ları sonucu 1833’te İngiliz parlamentosu sömürgeler­deki kölelerin serbest
bırakılmasını öngören bir yasa kabul etti.

Thomas
Clarkson Eserleri:

1. History
   of the Abolitıon of the African Slave-trade.
   2 cilt, 1808, (“Afrika Köle Ticaretinin
   Yasaklanmasının Tarihi”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 26, Anadolu yayıncılık.