Johann Joachim Becher kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1635-1682) Alman kimyacı ve iktisatçı. Flojiston kuramının öncülerindendir. 6 Mayıs 1635’te Speyer kentinde (bugün FAC de) doğdu. Ekim 1682’de Londra’da öldü. Otuz Yıl Savaşları’ndan sonra yoksul düşmüş Lutherci bir papazın oğluydu. Bir yandan ailesini geçindirmek için çalışırken, bir yandan da öğrenimini sürdürdü. 1666’da Mainz Üniversitesi’nde tıp profesörü oldu.
Bazı Alman prenslerinin yanında danışman olarak çalıştı. Bavyera prensine Güney Amerika’da koloni kurmanın ve bez ticaretini tekelleştirmenin yararlarını anlattıysa da tüccarların gösterdiği tepki nedeniyle Viyana’ya kaçmak zorunda kaldı. Avusturya Kralı I. Leopold’un iktisadi danışmanı oldu. Bu dönemde iktisadi ve siyasi konular üzerine birçok yazı yazdı. Hem doğrudan, hem dolaylı olarak hükümetin güncel iktisadi politikasını etkiledi. Becher’in önerisiyle hükümet maliye ve iktisat politikasını merkezileştiren Avusturya Ticaret Kollogyumu’nu kurdu.
Siyasi görüş olarak mutlak monarşiden yana olan Becher, iktisadi alanda Merkantilizm’in Almanya’daki yansıması olan Kameralizm’in savunucularındandı. Her alanda devletin birincil görev üstlenmesi gerektiğini düşünen Becher, din, ahlak, eğitim, içişleri ve vatandaşların korunması konularını düzenleyecek beş devlet kuruluşu önerdi. Becher’e göre ülkenin gücünü belirleyici etmen, verili iktisadı koşullarla nüfus artışı arasındaki ilişkiydi ve iktisadi olayları bu ilişkiyle açıklıyordu. Her türlü tekeli ekonominin baş düşmanı olarak görüyordu ve tekeller nedeniyle ortaya çıkan fiyat dalgalanmalarının üretim, tüketim ve nüfus artışını olumsuz etkilediğini söylüyordu. Hükümet her an kullanıma sunulabilmek üzere temel tüketim mallarını hazır tutmalıydı. Bunun yapılabilmesi için devlet tarafından fabrikalar, satış yerleri ve bankalar kurulmalı, sağlam bir para sistemi olmalıydı.
Üretimi özendirmek ve yerli malların kullanımını artırmak için gümrük duvarları konması, dış ticaretin devlet denetiminde imtiyazlı şirketler aracılığıyla yapılması, paranın ülke içinde kalması için tüm önlemlerin alınması gerektiğini savundu. Vergiler iktisadi kalkınmayı engellememeli, düzenli ve kesin olmalı, gelir dağılımını bozucu etki yaratmamalıydı.
Becher I. Leopold’un iktisadi danışmanı olarak çalıştığı dönemde Avusturya’nın Hollanda ile ticaretini kolaylaştırmak amacıyla Ren-Tuna kanalı yapımını önerdi. Tuna’nın kumlarını altına çevirme projesi başarısızlıkla sonuçlanınca, 1678’de Hollanda’da Haarlem’e 1680’de de İngiltere’ye kaçtı. Burada iki yıl boyunca İskoçya ve Cornwall madenlerinde incelemeler yaptı.
Kimyacı olarak Becher’in en önemli çalışması minerallerin yapısını ve özelliklerini incelediği Physicae Subterranea (“Yeraltı Fiziği”) adlı yapıtıdır. Bu yapıtında bütün minerallerin terra pinguis (yanıcı madde), terra mercurialis (madensi madde) ve terra lapida (toprak madde) diye sınıflandırdığı başlıca üç tür maddeden oluştuğunu savunan Becher, yaklaşık yarım yüzyıl sonra öğrencisi Stahl’ın geliştireceği flojiston kuramına öncülük etmiştir. Becher bütün yanıcı maddelerin bileşiminde, yanma sırasında kayr bolan terra pınguıs bulunduğunu öne sürmüştür. Stahl’ın flojiston adını verdiği ağırlıksız madde de, Becher’in terra pinguis’i gibi yanıcı maddelerin yapısında bulunan ve yanma sırasında uçup giden aynı türden bir maddedir.
Özellikle 18. yy’ın ikinci yarısında önem kazanan bu kuram, Lavoisier ile birlikte geçerliliğini yitirdi.
YAPITLAR (başlıca):
- Moral Dıscurs, 1669, (“Ahlak Üzerine Söyleşi”);
- Physica Subterranea, 1669, (“Yeraltı Fiziği”);
- Narrische Veisheit und taeıse Narrheit, 1680, (“Deliliğin Bilgeliği ve Bilgeliğin Deliliği”);
- Theses Chymıcae, 1682, (“Kimya Tezleri”);
- Politischer Discurs von den eigentlichen Ursachen des Aufund Abnehmens der Stadte, Lander und Republicken, in specie wie ein Land volkreich und nabrhaft zu maehen, (ö.s.), 1688, (“Kentlerin, Ülkelerin ve Cumhuriyetlerin Gerçek Büyüme ve Küçülme Nedenleri, Özellikle Bir Ülkenin Nüfusunu ve Refahını Artırmanın Çareleri Üzerine Siyasi Söyleşi”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983
Yorumlar kapalı.