Gustav Cassel kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1866-1945) İsveçli iktisatçı. Neo-Klasik iktisadın değer ve genel denge kuramları üzerine çalışmıştır. Gustav Cassel, mühendislik öğrenimi gördükten sonra iktisada ilgi duyarak bu alanda uzmanlaşmaya karar verdi. Neo-Klasik Okul’un İsveç’teki temsilcilerin-dendi ve tanınmış iktisatçılardan Wicksell, Ohlin, Myrdal ve Heckscher’in çağdaşıydı. Cassel de Jevons gibi Neo-Klasik iktisadın değer ve bölüşüm kuramları dışındaki tüm alanlarda tümevarım yöntemini kullandı. Özellikle para kuramı üzerine çalıştı ve iki dünya savaşı arasında dünya ekonomisini sarsan parasal bunalımları inceledi.
Gustav Cassel, Walras’ın genel denge kuramını geliştirdi. 1918’de Almanya’da yayımlanan Theoretische Sozial-ökonomie (“Toplumsal Ekonomi Kuramı”) adlı kitabında iktisadi olayları yalnızca fiyatlardan yola çıkarak dar bir alan içinde açıklamaya çalıştı. Değer ve fiyatların varlığını veri kabul ederek, arz ve talebin fiyatlar tarafından belirlenen miktarlara göre ortaya çıktığını söyledi. Genel denge modeli için kurduğu denklemlerin tüm fiyatların birbiriyle olan ilişkisini verdiğini, ama tek bir mutlak fiyatın belirlenemediğini gördü. Ancak fiyatlardan birinin bilinmesi durumunda diğerleri de ona bağlı olarak bulunabiliyordu. Bu sorunu çözebilmek için, altını, fiyatları belirleyecek mal olarak seçti ve altının fiyatım tanımlamaya çalıştı. Cassel’in modeli iktisadi olayları açıklamakta yetersiz kaldığı, mantıki olarak tutarsız olduğu toplumsal etmenler ve bireylerin davranışları öğelerinden yoksun olduğu gerekçeleriyle birçok iktisatçı tarafından eleştirildi.
Walras’da olduğu gibi Cassel’de de iktisadi yaşamın tüm sorunları değerde düğümleniyordu. Cassel, değerin neye göre belirlendiği konusunda bir incelemeye girmeden değeri başlangıç noktası aldı. Bazı Neo-Klasik iktisatçıların değeri belirlemede marjinal fayda kuramını çözüm olarak görmelerini yanlış buldu ve fayda analizine dayanmadan da talep fonksiyonunun çizilebileceğini savundu. Bu konudaki görüşlerini 1899’da yayımlanan Grundrisse einer ele-mentaren Preıslehre (“Fiyat Öğretisinin Temel İlkelerinin Açıklaması”) adlı kitabında ele aldı. Faydanın ölçülemeyeceğini ama bireylerin tüketim konusundaki tercihlerinin bir sıralamasının yapılabileceğini ve tercihler sıralaması yoluyla talep fonksiyonuna ulaşılabileceğini belirtti. Günümüzde ekonometri alanındaki talep araştırmalarında Cassel’in bu yaklaşımından yola çıkılarak talep fonksiyonunun fayda analizinden bağımsız bir biçimde doğrudan araştırılmasına gidilmektedir.
Cassel’e göre üretim dalgalanmalarının en önemli nedeni yatırımlardaki istikrarsızlıktır. Aşırı üretim, tasarrufların ve yatırımların yatırım malları alanında birikmesinden kaynaklanır, iktisadi bunalım ve canlılık dönemlerinin birbirini izlediğini düşünen Cassel, bunalımların nedeninin parasal olmadığını, bu nedenle de bunalım dönemlerinde para politikalarının’ geçersiz olduğunu savundu.
Gustav Cassel Eserleri:
- Grundrisseeiner elementaren Preislehre, 1899,(“Fiyat Öğretisinin Temel İlkelerinin Açıklaması”);
- Theoretische Sozial ökonomie, 1918, (“Toplumsal Ekonomi Kuramı”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 23. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983
Yorumlar kapalı.