Çulalongkorn kimdir? Hayatı ve eserleri: (1853-1910) Tayland kralı. Önemli toplumsal reformlar yapmıştır. 20 Eylül 1853’ce Bangkok’ta doğdu. 23 Ekim 1910’da aynı yerde öldü. Kral Mongkut’un en büyük oğlu olan Çulalongkorn 1868’de babası ölünce Tayland (eski Siam) kralı oldu. Ancak henüz reşit olmadığından 1873’e dek ülkeyi onun adına vekâleten kuzeni Prens Wichaichan yönetti.
Babası gibi reform yanlısı olan
Çulalongkorn Singapur, Java ve Hindistan’a giderek buralardaki yönetim
biçimlerini inceledi. Köleliği yasakladı, eski düzenin içinde barındırdığı
adaletsizliklere karşı çıktı, merkezi bir bütçe oluşturmaya çalıştı, hukuksal
yapıyı düzenlemek için çaba gösterdi.
Ancak aralarında Wichaichan’ın da
bulunduğu bir çevre bu değişikliklere karşı çıkmaktaydı. İki taraf arasındaki
çatışma 1875’te bir yönetim bunalımıyla sonuçlandı. Sonuçta taraflar arasında
bir uzlaşma sağlandı. Ancak bu uzlaşma Çulalongkorn’un reform çabalarını
durdurması pahasına sağlanmıştı.
Çulalongkorn 1879’da devlet
görevlisi yetiştirmek amacıyla modern okullar kurdurdu. Ancak soylular
çocuklarını bu okullara göndermediler. Bunun üzerine Çulalongkorn 26 üvey
erkek kardeşini devlet yönetimi için yetiştirmeye başladı. 1885’te hızlı bir
toplumsal gelişmeyi arzulayan arkadaşlarının anayasal monarşi önerisini ülkenin
henüz buna hazır olmadığı gerekçesiyle kabul etmedi. 1892’de Avrupa modeline
dayanan yeni bir yönetim sistemi kurdu. Oluşturulan 12 bakanlık krala karşı
sorumluydu ve devlet politikasını saptamak için düzenli olarak toplanıyordu.
Yeni yönetimin sonucu olarak devlet gelirleri büyük ölçüde arttı. Resmi eğitim
ve hukukun egemenliği tüm ülkeye yayıldı. Standart bir vergileme sistemi kabul
edildi, ülkede bir demiryolu ağı kuruldu.
1880’lerin ortalarından itibaren
Fransa Tayland’ m vesayeti altında olan Laos üzerinde hak iddia etti ve bunun
üzerine 1893’te Fransa ile Tayland arasında savaş çıktı. Sonuçta Tayland
yenildi ve Laos Fransız denetimine geçti. Çulalongkorn 1896’da İngiltere ve
Fransa ile bir antlaşma imzaladı. Bu antlaşma Tayland’ın İngiliz ve Fransız
sömürgeleri arasında tampon bir devlet olarak varlığını sürdürmesini garanti
altına alıyordu.
Çulalongkorn yaşamının geri kalan
yıllarında Fransa ve İngiltere’ye toprak tavizleri vererek karşılığında
ülkesine bazı hukuki haklar kazandırdı.
Çulalongkorn Eserleri:
The Royal Ceremonies of the Twelve Months, 1888, (“On İki Ayın Kraliyet
Törenleri”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 29,
Anadolu yayıncılık, 1984.
Yorumlar kapalı.