Cimabue Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Cimabue Kimdir? Hayatı ve Eserleri: (1240-1302) İtalyan, ressam. Bizans sanatıyla Rö­nesans öncesi dönemin Floransa Okulu’nu bütünleştiren bir üslup oluşturmuştur. Asıl adı Cenni di Peppi’dir. Yaşamıyla ilgili bilgiler çok sınırlıdır. Bazı belgeler, 13. yv’ın ikinci yarısında yaşadığı sanısına kesinlik kazandırmıştır. Vasari’nin ünlü La Vita’sında Cimabue’nin doğum ve ölümüyle ilgili olarak verdiği 124C-1300 tarihlerinin gerçek olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan Cimabue’nün doğumunu 1250 sonrasına rastlatan görüşler de doğru değildir. Roma’daki Santa Menci Maggiore Kilisesi kayıtlarına göre Cimabue 1272’de Roma’da çalışan ünlü bir ressamdır. Cimabue’den en son söz eden belgeyse 4 Temmuz 1302 tarihli bir noter kaydıdır. Cimabue’nin 1288-1290 arasında Assısi’de- ki San Francesco Kilisesi freskleri üstünde çalıştığı kesinlik kazanmıştır. Dante, Purgatoria’sında Cima­bue’nin, Giotto’nun ünü onu aşıncaya dek, kendini en ünlü ressam saydığından söz eder.

Cimabue’nin
olduğu 1301-1302 tarihli belgelere göre kanıtlanmış tek yapıt, Pısa Katedralindeki mozaik
Aziz Giovanni figürüdür. Ancak mozaik daha sonra yeniden yapıldığı için Cimabue’nin
geç dönemiyle ilgili bilgi verecek nitelikte değildir. Bun­dan başka kesinlikle
Cimabue’nin elinden çıktığı kabul edilen yapıtlar yalnızca üç tanedir. Bugün
Uffizi Galerisi’nde bulunan ve kısaca Maesta
olarak bilinen Bakire
Meryem ve Melekler adlı büyük boy pano, Assisi’deki San Francesco Kilisesi’nde
bulunan Bakire
Meryem, Melekler ve Aziz Francesco ile Birlikte
ve İsa’nın
Çarmıha Gerilmesi. Bunlar Bakire
Meryem’le peygamberlerin yaşamları ve Kıyamet Günü gibi dinsel olayları
konu alan fresklerdir. Louvre’daki başka bir Maesta
ile büyük benzerlik gösteren Bakire
Meryem ve Melekler’in Cimabue’nin izleyicilerinden biri
tarafından yapıldığı kabul edil­mektedir.

Vasari’ye
göre Cimabue İtalya’da çalışan Bizanslı bir ustanın yanında çıraklık ederek
yetişmiştir. Paleologlar dönemi Bizans sanatının Cimabue’nin üslubu­nun
biçimlenmesinde rol oynadığı kesindir. Daha önce Giunta Pisano ( ? – ykş 1260)
Cappo di Marco-valdo gibi sanatçılar aracılığıyla İtalyan sanatına giren Bizans
sanatının anlatımcı biçimleri onun resimlerin­de daha anıtsal bir boyut
kazanır. Özellikle dekoratif ve çizgisel bir ritm elde etmek için kullandığı
altın renkli çizgilerden oluşan doku, Cappo’dan türetilmiş bir uygulama
biçimidir. Gene Cappo’dan kaynakla­nan derin ve kesin konturlar, figür-fon
ilişkisinin düzenlemesinde bağlayıcı bir rol oynar.

Bütün
bu nitelikleri taşıyan Maesta, yalın
deseni ve yüzeylerinin ölçülü işlenişiyle dikkati çeker. Re­simdeki heykele
özgü hacim anlayışı, Nicola Pisano ve Arnolfo di Cambio’yu çağrıştırır.
Meryem’in giysisindeki kumaş kıvrımlarının ritmik bir biçimde üst üste
yığılışıyla, boyunları bükük olarak pozlandırılmış melekler, resmin hareketsiz
havasını bozmaz­lar. Tahtın altındaki azizler de dahil, tüm figürler Rönesans
öncesi resim anlayışına uygun olarak hiye­rarşik ve simetrik bir düzen içinde
boyutlandırılmış- tır. Bu yüzden Meryem figürü ötekilerden bir kat daha büyük
tutulmuştur.

Cimabue’nin
sanatı, 1273-1308 arasında çalıştığı bilinen Pietro Cavallini’nın klasik
nitelikteki sanatı yanında daha dramatik bir anlatımı temsil eder. Bu dramatik
anlatım daha sonra, Cimabue’nin izleyicisi Giotto’nun ve Floransa Okulu’nun
resimlerindeki öğelerden birini oluşturacaktır.

Cimabue Eserleri:

1. Pisa Katedrali Mozaikleri, 1302;
2. Bakire
   Meryem ve Melekler, Uffizi Galerisi, Floransa;
3. Bakire Meryem, Melekler ve Aziz Francesco ile Birlikte,
   Assisi Kilisesi;
4. İsa’nın
   Çarmıha Gerilmesi, Assisi Kilisesi.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 26, Anadolu yayıncılık.