Cesare Cremonini kimdir? Hayatı ve eserleri: (1550-1631) İtalyan, tanrıbilimci. Aristoteles’in düşüncelerinden yola çıkarak Hıristiyanlık’ın Tanrı anlayışını yorumlamıştır. Modena Dükalığı’na bağlı Cento’da doğdu. Padova’da öldü. Ferrara Üniversitesi’nde tanrıbilim, mantık ve felsefe öğrenimi gördü. Kısa bir süre sonra, 1571’de, okuduğu üniversitede öğretim üyesi oldu. Daha sonra Padova Üniversitesi’nde görev aldı. 1628 yılına dek süren öğretim üyeliği boyunca eski Anadolu-Yunan bilgelerini, özellikle Aristoteles’i yorumladı. Aristoteles’in metafiziği ile Hıristiyan anlayışını uzlaştırmaya çalıştı. Çağının en çok ilgi uyandıran, en kalabalık öğrencisi bulunan bir tanrıbilimcisi olarak ün sağladı.
Cesare Cremonini tanrıbilimle ilgili çalışmalarına, Aristoteles’in gökbilim konularını içeren yazılarını yorumlamakla başlamıştır. Bu çalışmaların en önemli sorunları ruh, Tanrı, tanrı kayrası, devinme ve ölümsüzlüktür. Cremonini’ye göre Tanrı, evrende, ilk devindirici güçtür. Bu yüce güç, kendi kendisiyle vardır, bütün düşünme olanaklarını içerir, kendi varlığından başka bir nesneye ilgi duymaz. Onun yüce düşüncesi kendi varlığıyla yoğunlaşmıştır. Tanrı, özünde yoğunlaşan engin düşüncesiyle, kendi kendini bilir. Tanrı kayrası ise, ancak göksel varlıklar için söz konusudur, onun yeryüzünde bulunan varlıklarla ilgilenmesi söz konusu değildir. Evren, onun kapsadığı varlıklar Tanrı’nın yüceliğini kanıtlar. Buna karşılık, sınırlı bir usu olan insanın, Tanrı varlığını bir bütün olarak kavrama, anlama olanağı yoktur.
Cremonini’ye göre, bütün yıldızları yöneten tanrısal yazgılar vardır, bu yazgılar gene tanrısal bir anlağa bağlıdır. Bir yıldızın yazgısı, öteki yıldızların- kinden bağımsızdır. Bu yönetici güçler (anlaklar) ölümsüzdür. Bu ölümsüzlük de onların tanrısal oluşlarından kaynaklanır. Ruh, bir ısıdır, onun dirilik verici gücü ısı oluşundan dolayıdır. Bu da diri olanın belli bir ısısı oluşundan anlaşılır. Tanrı etkin bir neden değildir, evrende olup bitenlere karışmaz, ancak bütün varlıkların ereğidir. Bu özelliği dolayısıyla da ereksel nedendir (causa finalis).
Cremonini’nin ahlak anlayışı da “görünüşe uyma” ilkesine bağlıdır. Ona göre, gönlünden geçeni yap, içinin çektiği gibi yaşa, ancak toplum içinde geleneklere bağlı kal, öyle görün. Bu davranış b’çimi, kişiyi, suçlamalardan kurtarır. Ona göre bilimde en güvenilir yöntem deneydir, deneye dayanan tümevarımdır. Bu yöntem matematikte bile geçerlidir. Gerçek bilim fizik, matematik ve metafiziktir. Mantık kesin bilgi veremez, bilimlerin bir aracı olmaktan öteye de geçemez.
Cesare Cremonini, felsefe tarihinde, Aristoteles felsefesine dayanan yorumlarıyla etkili olmuş, özellikle Hıristiyan inançlarıyla bu felsefeyi uzlaştırma konusundaki çalışmalarıyla ilgi çekmiştir.
Cesare Cremonini Eserleri:
- Diatyposis Universae Naturalıs Philosophiae, 1587, (“Evrensel Doğa Felsefesinin Tanımlanması”);
- Tractatus Tres de Sensılus Externis, 1596, (“Dış Duyu Verisi Üstüne Üç Araştırma”);
- De Caelo, 1603, (“Gök Üstüne”);
- De Forma Quatuor Sımplıcıum Quae Elementa Vocantur, 1610, (“Dört Öğe Denilenin Birleşme Biçimleri Üstüne”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 28, Anadolu yayıncılık.
Yorumlar kapalı.