Vedat Dalokay kimdir? Hayatı ve eserleri

Vedat Dalokay kimdir? Hayatı ve eserleri: (1927) Türk, mimar. Çağdaş cami tasarımla­rı ile tanınır. 9 Kasım 1927’de Elazığ’da doğdu. İlk ve ortaöğ­renimini doğduğu kentte yaptı. ITÜ Mimarlık Fakültesi’ndeki yükseköğrenimini 1949’da tamamla­dı. 1951’de Fransa’ya gitti. 1953’e değin Paris’te, Sorbonne Şehircilik Enstitüsü’nde kurslara katıldı, August Peret ve Le Corbusıer gibi mimarların bürola­rında çalıştı. Bu arada Eskişehir Porsuk Oteli sınırlı yarışmasını kazandı ve yapıyı uygulamak için 1953’te yurda döndü. Aynı yıl Ankara’da bir mimarlık bürosu açtı. Daha sonra, TMMOB Yönetim Kurulu’nda uzun süre genel sekreterlik ve başkanlık yaptı. 1973-1977 arasında da Ankara belediye başkanı oldu. Bu görevi sırasında Ankara’nın özellikle bayındırlık ve şehircilik sorunlarına eğildi.

Vedat Dalokay, 1950’den sonra, kırkı aşkın mimarlık yarışmasına katılmış, Maçka
Askeri Müzesi, Konya Koleji, Bitlis Hükümet Konağı, Kocatepe Camii, İzmir Teknik
Okulu ve Zonguldak Kız Öğretmen Okulu başta olmak üzere, birçok birincilik ve
çeşitli dereceler almıştır. Ankara’daki Kocatepe Camii, çağ­daş bir mimarlık
anlayışıyla ve çağdaş teknolojinin olanakları doğrultusunda biçimlendirilmiş
kütlesinin yadırganması nedeniyle, yapımına başlandıktan bir süre sonra
muhafazakâr çevrelerin etkili olması sonu­cu temelleri dinamitle atılarak
yıkılmış, yerine 16. ve 17. yy’lardaki Klasik Dönem Osmanlı camilerindeki
mimarlık öğelerinin seçmeci (eklektik) bir biçimde bir araya getirildiği
bugünkü cami yapılmıştır. Vedat Dalokay, 1969’da Pakistan’da İslamabad
Büyük Camii için açılan uluslararası yarışmada birinci olmuş, birçok kez
Pakistan’a giderek projesinin uygulanmasını de­netlemiştir.

Dalokay’ın İslamabad’taki camisi
de dinsel mi­marlık alanında alışılmış geleneksel örneklerden deği­şik, çağdaş
bir yapı olması açısından önemlidir. Vedat Dalokay bu projesinde denenmiş ve
uygulanmış geleneksel biçimlere çağrışım yapacak bir çözüm yerine, bir defalık,
özgün ve biçimlenişinde yönlendi­rici olan çağdaş teknolojik olanakları da
yansıtan bir tasarımı yeğlemiştir.

Edebiyat alanında da çalışmaları
olan Dalokay, Kolo adlı çocuk romanıyla 1980’de Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü’nü
kazanmıştır.

Vedat Dalokay
Eserleri:

Yapı:

1. Elektrik İşlen
   Etiid İdaresi, 1955;
2. Porsuk Oteli, 1956,
   Eskişehir;
3. Kocatepe Camii
   Ek Yapılan, 1962, Ankara;
4. Türk
   Standartları Enstitüsü, 1964,
   Ankara;
5. İslamabad Büyük
   Camii, 1969, Pakistan.

Kitap:

1. Kolo, 1980.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt 29, Anadolu
yayıncılık, 1984.