Tevhid Efendi (Seyyid Ahmed Tevhid Efendi) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Eşref-i Rumi Hazretleri’nin ahfadından Bursalı şeyh Mustafa Efendizade şeyh İsmail Hakki Efendi’nin oğludur. Validesi de hal tercemesi (Şairler faslı)nda yazılı Neccarzade şeyh Rıza Efendinin oğlu şeyh Sıddık Efendi’nin kerimesidir. İstanbul’da doğmuştur. Meşhur Kethudazade Arif Efendi’den ilim tahsil etmiş ve sonra da tedris yoluna süluk etmiştir. Sabık Serasker Bursa’lı Damat Said Paşa’ya da kitapçı olmuştur. Son me’muriyeti Evkaf Nazırlığıdır. «Canan ilinde buldu Tevhid safa-i vahdet» mısra’ının delaleti olan 1286 (1870) tarihinde irtihal ederek ceddi Neccarzade Türbesine defn edildi. Dini ve Arabi ilimlerde derin bilgisi, iffet ve fazileti müsellem idi. Konağında ilim tahsili için gelenlere sabah – akşam muhtelif ilimlerden ders okuturdu. Şiir ve nesri de mükemmeldir. (Mecmua-i Eş’arı) yanmıştır. (Tezkire-i Fatin)’de mezkur:
«Reca-i vuslatınla cest-cular hep seninçündür
Reh-i aşkında bezl-i ebrular hep seninçündür.» beyti kendilerinindir.
Eserleri:
- — (Telhisu’l-A’mal): Ameliğ hendese, fenn-i mesaha, fenn-i tas- tih, fenn-i istihkam mes’elelerine dair olup 1245 (1830) de bu kitabi ikmal etmiştir. 1270 (1854) de basılmıştır.
- — (Mecmuatu’l-Feraid ve Lubbü’s-Sevaid): Ameli hendese ve fenn-i mesaha (yüzölçümü)nden bahsetmektedir. Bu eserin özeti olmak üzere bir risalesi daha vardır.
- — (Mir’atu’s-Sema): Astronomiye aittir.
- — (Hillu’l-As’ab fi Ted’ifi’l-Mik’ab):
- — (Nuhbetu’l-Hisab): Molla Cemşid’in eserinden terceme edilmiş olup 1270 (1854) de basılmıştır. Kendi el yazısı ile yazılı (Hesabi) ile (Hendese)si Ragıp Paşa Kütüphanesindedir.
Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.
Yorumlar kapalı.