Ali Kemal kimdir?

Ali Kemal kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1867-1922)İstanbul’da doğdu. Mülkiye Mektebi’nde, Paris ve Cenevre üniversitelerinde okudu. Ülkeye dönüşünde Hürri­yet ve İtilaf Fırkası’na girdi. İkdam, Peyam-ı Sabah gazetelerinde yazdı. Mü­tarekede Damad Ferit kabinesinde maarif ve dahiliye nazırlıkları yaptı. İşbir­likçi sadrazamla birlikte paralı askerlerden oluşan Kuvayi İnzibatiye ordusu­nu örgütledi. Yazıları, genelgeleriyle, Kurtuluş Savaşçılarına karşı mücadele etti. Zaferden sonra yargılanmak üzere götürüldüğü İzmit’te linç edildi. Bir Safha-i Tarih (1913), Tarib-i Siyasî (1918) en bilinen yapıtları arasındadır.

Kaynak: Çağdaş Türk Edebiyatı , Meşrutiyet Dönemi 2, Şükran KURDAKUL, 1994, Evrensel Basım Yayın.

Ali Kemal kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

(1867 – 1922) Osmanlı gazeteci, yazar. Kurtuluş Savaşına karşı çıkan yazılarıyla ta­nınmış, bu yüzden linç edilmiştir. İstanbul’da doğdu, asıl adı Ali Rıza’dır. Mülkiye Mektebi’ndeyken arkadaşlarıyla birlikte çıkardığı Gülşen adlı dergiye yazdığı yazılarda Ali Kemal imzasını kullandığı için bu adla tanınmıştır. 1886’da Mülkiye Mektebi dördüncü sınıfınday­ken Paris’e, oradan da Cenevre’ye gitti. Avrupa’dan çeşitli gazete ve dergilere yazılar gönderdi. 1888’de bitirme sınavlarını vermek için İstanbul’a döndü. 1889’da siyasal çalışmalar yaptığı gerekçesiyle Ha­lep’e sürüldü. Beş yıl boyunca Halep İdadisi’nde Fransızca ve edebiyat dersleri verdi. 1894’te Avrupa’ ya kaçtı. Paris’ten ikdam gazetesine yazılar gönder­di. Yurt dışında kaldığı yıllarda Brüksel Elçiliği ikinci kâtipliği ve Mısır’da bazı prenslerin çiftliklerin­de kâhyalık yaptı. Bu arada, Türk gazetesini çıkardı. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından birkaç gün önce İstanbul’a geldi. İkdam gazetesinde yazdığı yazılarda İttihat ve Terakki’yi şiddetle eleştirdi. Hürriyet ve İtilaf Fırkası’na üye oldu. 1919’da Damat Ferid Paşa hükümetinde önce maarif, sonra da dahiliye nazırlığı görevlerinde bulundu. Bakanlık görevinden ayrıldık­tan sonra, daha önce yayımlamakta olduğu Peyam gazetesini Sabah gazetesiyle birleştirerek Peyam-ı Sabah gazetesini çıkarmaya başladı. Yazılarında Kur­tuluş Savaşı hareketini yerdi. 18 Kasım 1922’de tutuklanarak İzmit’e götürüldü. Yargılanmak üzere Ankara’ya götürülmeyi beklerken Nurettin Paşa’nın kışkırtmasıyla halk tarafından linç edildi.

Ali Kemal’in tarih ve edebiyat üzerine makalele­ri, çevirileri, şiir ve romanları vardır. Dil ve edebiyatta Muallim Naci’yi izlemiştir. Abdülhak Hamid ve Tevfik Fikret’i yüceltmiş, Servet-i Fünuncular ve Türkçüler’e karşı çıkmıştır. Peyam gazetesinin edebi­yat ekinde Rıza Tevfik, Hüseyin Daniş, Ahmed Refik, Yahya Kemal, Yakup Kadri gibi yazarları bir araya toplamış; bu ekte “Ömrüm” başlığı altında anılarını yayımlamıştır.

Ali Kemal Eserleri

1. Sorbonne Darülfünununda Edebiyat-ı Ha­kikiye Dersleri, 1898;
2. İki Hemşire, 1899;
3. Paris Musaha­beleri, 1899;
4. Mesele-i Şarkiye, Medhal, 1900;
5. Çölde Bir Sergüzeşt, 1900;
6. Cevabımız, 1907;
7. Bir Safha-i Şebab, 1913;
8. BirSafha-i Tarih, 1913;
9. Rical-i İhtilal; Condorcet, Saint-Just, Danton, Rohespierre, 1913;
10. İlm-i Ahlak 1914;
11. Raşid Müverrih mi, Şair mi1918;
12. Tarih-i Siyasi,

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 5. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983

Ali Kemal kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Türk yazarı, gazetecisi, ve siyaset adamı (İstanbul 1867- İzmit 1922). Mülkiye’nin dördüncü sınıfına kadar sür­dürdüğü öğrenimini tamamlamadan Paris’e giden (1887) Ali Kemal (asıl adı Ali Rıza’dır), oradan da Ce­nevre’ye geçti. Dönüşünde (1886) Mülkiye’deki öğre­nimini sürdürüp kısa süre sonra siyasal çalışmaları ne­deniyle tutuklandı ve Halep’e sürüldü (1889). İstan­bul’a dönüşünde (1894) yeniden sürüleceğini öğrenin­ce Paris’e kaçıp (1894), İkdam’a yazılar göndererek, ders vererek geçimini sağladı; Paris Siyasal Bilimler Okulu’nda öğrenimini tamamladı (1899). Mısır’da çift­lik yöneticiliği (1920) yapıp, Meşrutiyet’in ilanından bir­kaç gün önce İstanbul’a gelerek, İkdam’ın başyazarı ol­du ve İttihat Terakki’ye karşı muhalefete girişti. Peyam gazetesini çıkarıp (1913), Hürriyet ve İtilâf partisine gi­rerek, Damat Ferit kabinesinde önce Maarif, sonra Da­hiliye nazırlığı yaptı (1919). Nezaretten ayrılınca, daha önce çıkardığı Peyam gazetesini Mihran Efendi’nin Sabah’ıyla birleştirerek Peyam-ı Sabah adını verdi. İşgal yıllarında gazetesinde Milli Mücadele’ye karşı yazılar yazıp, bir pazar günü Beyoğlu’nda traş olurken iki me­mur tarafından tutuklandı ve yargılanmak için Anka­ra’ya yollandı. Bindirildiği motor arıza yapınca İzmit’e götürülüp, ertesi gün hükümet konağından çıkarıldığı sırada halk tarafından taşa tutularak linç edildi.

Ali Kemal, gazetecilik çalışmalarıyla yaşadığı döne­min edebiyatına katkıda bulunmuş Peyam’ın eki olarak çıkardığı Peyam-ı Edebî’de Rıza Te’vfik, Ahmet Refik, Yahya Kemal, Yakup Kadri gibi yazarları çevresine top­lamış, romanlarında gerçekçiliğe yönelerek, kişilerini aydınlar arasından seçmiş, onların toplumsal yaşayışta­ki çatışmalarını, kültür farklılıklarını yansıtmaya çalış­mış, şiirdeyse Muallim Naci’yi örnek almıştır.

Romanları: İki Hemşire (1899), Çölde Bir Sergüzeşt (1900, bu iki roman Bir Safha-i Şebâb adıyla ikinci kez birarada basıldı, 1913).

Anı, sohbet, inceleme: Paris Musahabeleri (3 cilt,1899), Sorbonne Darülfünununda Edebiyat-ı Hakikiye Dersleri (1900), Mesele-i Şarkiyye (1900), Yıldız Hâtı- rat-ı Elimesi (1910), Bir Safha-i Tarih (1913), Fetret(ma- kaleler, I. kitap, 1913).

KAYNAK: GROİLER İNTERNATİONAL ENCYCLOPEDİA, CİLT-1, 1993, DANBURY, CONNECTİCUT-İSTANBUL