Vittorio De Sica kimdir? Hayatı ve eserleri

Vittorio De Sica kimdir? Hayatı ve eserleri: (1902-1974) İtalyan film yönetmeni ve oyuncusu. Yeni-Gerçekçilik akımının en önemli temsilcilerinden biridir. 7 Temmuz 1902’de İtalya’da, Sora’da doğdu, 13 Kasım 1974’te öldü. Napoli’de orta halli bir ailenin oğlu olarak yetişti. Tiyatroya olan ilgisi daha yirmi yaşlarındayken sahneye çıkmasına yol açtı ve kısa zamanda ünlü bir jön oldu. 1935’te kendi tiyatrosunu kurdu. Sinemada da çeşitli roller canlandırdıktan sonra yönetmenlik denemesine girişti. Duygusal dram­lardan sonra, 1942’de Yeni-Gerçekçilik’in ilk film­lerinden sayılan I bambini ci guardano’yu (“Çocuklar Bize Bakıyor”) çekti. Senaryo yazarı Cesare Zavattini ile ilk ortak çalışması olan bu film küçük bir çocuğun gözünden çözülmekte olan bir evliliği anlatıyordu. De Sica’nın Zavattini ile olan işbirliği 1946’da Sciuscia (Sokak Çocukları) ve 1948’de Ladri di biciclette (Bisiklet Hırsızları) ile sürdü. Her iki filmde de Roma kentini, gerçek insanları, sokaktaki adamın, özellikle de çocukların yaşantılarını neredeyse belgesele varan bir gözlemcilikle saptadı. Senaryo yazarı Zavattini’nin bu konulara eklediği politik bilinç, filmlerin yalnızca “küçük İnsanların hikayeleri” olmaktan kur­tulmasını sağlıyordu. Özellikle Bisiklet Hırsızları, De Sica’ya Yeni-Gerçekçilik’in ustalarından biri olarak uluslararası ün sağladı. Bu iki film büyük yankı uyandırdı, tepkilere yol açtı. Vittorio De Sica ve Zavattini politik suçlamalara uğradılar. De Sica sinema oyuncu­luğunu bırakmamıştı. Oyunculuktan kazandığı pa­rayla iki yeni yapıma girişti, 1951’ de Miracolo a Milano’yu (Milano Mucizesi) 1952’de Umberto D’yi çekti. Milano Mucizesi, De Sica’nın sıradan İnsanları­na, fantastik bir boyut getiriyor, toplumsal farklılıkla­rı, yoksul-zengin çatışmasını bir masal çerçevesi içinde sunuyordu. Umberto D ise yönetmenin top­lumsal gözlemle duygusal içeriği en olgun biçimde bağdaştırdığı örnektir. Köpeğinden başka kimsesi olmayan yaşlı emekli Umberto D’nin yavaş yavaş toplum dışına itilmesiyle trajik boyutlara varılır. Bu dönemde ünü iyice yayılan Vittorio De Sica, Hollywood’dan aldığı öneri üzerine ABD’de ilk filmini yönetti. Roma tren İstasyonunda 24 saat içinde geçen Stazione termtini, Hollywood yapım koşullarından zarar gör­müş, De Sica’nın sıcaklığından uzak bir filmdi.

Sophia Loren ve turistik bir İtalya
görünümünün ağırlık kazandığı La
Ciociara
(Kızım ve Ben), yönet­menliğinin düşüş göstermeye başlamasının ilk haber­cisi
sayılabilir. I Sequestrati di Altona’da (Altona Mahkûmları) ele aldığı Alman
Nazizmi gibi iddialı ve ağır politik konularda da başarılı olamadı. Bu tarihten
sonra, yer yer filmlerinde görülen küçük ve eğlenceli bölümler dışında parlak
bir başarıya ulaşamadı. Ol­dukça çabuk eskiyen sineması giderek konuları İtal­ya’da
geçen aşk filimlerine, melodramlara kaydı. Son döneminde yönetmen olarak varlık
gösterebildiği tek filminin il giardino
dei Finzi-Contini (“Finzi – Contini’lerin Bahçesi”) olduğu söylenebilir.

Vittorio De Sica, İtalyan Yeni-Gerçekçilik’ine
toplumsal gözlemcilikle birlikte insancıllığı, katışıksız duygusal içeriği
getirmiştir. İlk dönem filmlerinde son derece sarsıcı bir biçimde sunulan bu
öğeler, zaman geçtikçe yönetmen tarafından geliştirilip dönüştürülemedikleri
için etkileyici olmaktan çıkmış, bu da yinelemeye yol açmıştır.

Vittorio De Sica Eserleri:

1. I bambini ci guardano, 1942, (“Çocuklar Bize Bakıyor”);
2. Sciuscia, 1946, (Sokak Çocuk­ları);
3. Ladri
   di biciclette, 1948,
   (Bisiklet Hırsızları);
4. Mira­colo
   a Milano, 1951,
   (“Milano Mucizesi”);
5. Umberto D, 1952;
6. Stazione
   termini, 1954;
7. La
   Ciociara, 1961,
   (Kızım ve Ben);
8. I Sequestrati
   di Altona, 1962,
   (Altona Mahkûmları);
9. Matrimonio
   all’ltaliana, 1964,
   (İtalyan Usulü Evlenme);
10. İl
    giardino dei Finzi – Contini, 1970, (“Finzi – Contini’le­rin Bahçesi”);
11. Il Viaggio, 1974, (Yolculuk).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 31, Anadolu yayıncılık, 1984.