Paul Deussen kimdir? Hayatı ve eserleri: (1845-1919) Alman, filozof ve dilbilimci. Schopenhauer’in düşünceleriyle Hint felsefesi arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Ocak 1845’te Neuwied’deki Oberdreis’ta doğdu, 6 Temmuz 1919’da Kiel’de öldü. Protestan bir din adamının oğludur. Nietzsche ile ortaöğrenim yıllarında başlayan arkadaşlıkları, yükseköğrenimlerinin başlarına, Nietzsche Bonn Üniversitesinden Leipzig’e gidene dek sürdü. Deussen de iki yıl sonra, Berlin Üniversitesi’ne geçti, 1869’da Platon üstüne bir çalışmasıyla doktorasını verdi. 1872’de Cenevre’de özel öğretmenlik yaptığı sırada Sanskritçe ve Hint felsefesiyle ilgilendi. 1887’de Berlin Üniversitesinde, 1889’da ise Kiel Üniversitesi’nde profesör oldu. 1912’de Schopenhauer Derneği’ni kurdu.
Paul Deussen çalışmalarını Hint felsefesinin
incelenmesi ve Schopenhauer’in düşüncesinin yorumlanması üstüne yoğunlaştırmıştır.
Hint felsefesiyle Schopenhauer’in düşünceleri arasında metafiziğe dayanan bir
bağ kurmuş, bu arada birçok Sanskriçte felsefe yapıtını Almanca’ya çevirmiştir.
Deussen’in çalışmalarını yönlendiren, bütün dinlerin ve felsefe dizgelerinin
özde tek bir gerçeğe dayalı olduğu düşüncesidir. Felsefe tarihi, bir bilim
olarak, bu ortak gerçeği ortaya çıkarmayı amaçlamalıdır. Bunun için de, her birinin
özünü gizleyen söylence örtüsünü kaldırması gerekir. Yirmi yılda tamamladığı Allgemeine
Geschichtc der Philosophıe (“Genel Felsefe Tarihi”) adlı
yapıtında bu düşünceyle yola çıkan Deussen, birinci cildi Hint felsefesinin
ayrıntılı bir İncelemesine ayırdı. İkinci ciltte
Eski Yunan felsefesinden, Schopenhauer’e değin Batı felsefesini ele aldı. Bir
bölümde de İncil’i inceledi. Ayrıca Schopenhauer ile ilgili 13 ciltlik bir
yapıtı vardır. Schopenhauer’in, özellikle Kant felsefesi için, kendi bakışıyla
uyuşan bir çözümleme yaptığını savunur. Tanınmış bir Schopenhauer yorumcusu
olduğu kadar, Jacob Böhme’nin de ilk yorumcularındandır. Ayrıca felsefe tarihi
açısından, Doğu felsefesini, bilimsel bir yaklaşımla inceleyen ilk Batılı filozoftur.
Paul Deussen Eserleri:
- Das
System des Vedanta, 1883, (“Vedanta Dizgesi”); - Die
Sutras des Vedanta, 1887, (“Vedanta’nın Sutras’ları.”); - Die
Elemente der Metaphysik, 1887, (“Metafiziğin Öğeleri”); - Allgemeıne Geschichte der Philosophie, mit
besonderer Berücksichtigung der Religionen, 2 cilt, 1894-1917, (“Genel Felsefe
Tarihi ve Dinler Üstüne Özel inceleme”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 31, Anadolu yayıncılık, 1984.
Yorumlar kapalı.