Paul Deussen kimdir? Hayatı ve eserleri

Paul Deussen kimdir? Hayatı ve eserleri: (1845-1919) Alman, filozof ve dilbilimci. Schopenhauer’in düşünceleriyle Hint felsefesi arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Ocak 1845’te Neuwied’deki Oberdreis’ta doğ­du, 6 Temmuz 1919’da Kiel’de öldü. Protestan bir din adamının oğludur. Nietzsche ile ortaöğrenim yıl­larında başlayan arkadaşlıkları, yükseköğrenimleri­nin başlarına, Nietzsche Bonn Üniversitesinden Leipzig’e gidene dek sürdü. Deussen de iki yıl sonra, Berlin Üniversitesi’ne geçti, 1869’da Platon üstüne bir çalışmasıyla doktorasını verdi. 1872’de Cenevre’de özel öğretmenlik yaptığı sırada Sanskritçe ve Hint felsefesiyle ilgilendi. 1887’de Berlin Üniversitesinde, 1889’da ise Kiel Üniversitesi’nde profesör oldu. 1912’de Schopenhauer Derneği’ni kurdu.

Paul Deussen çalışmalarını Hint felsefesinin
incelen­mesi ve Schopenhauer’in düşüncesinin yorumlanması üstüne yoğunlaştırmıştır.
Hint felsefesiyle Schopenhauer’in düşünceleri arasında metafiziğe dayanan bir
bağ kurmuş, bu arada birçok Sanskriçte felsefe yapıtını Almanca’ya çevirmiştir.
Deussen’in çalışma­larını yönlendiren, bütün dinlerin ve felsefe dizgeleri­nin
özde tek bir gerçeğe dayalı olduğu düşüncesidir. Felsefe tarihi, bir bilim
olarak, bu ortak gerçeği ortaya çıkarmayı amaçlamalıdır. Bunun için de, her birinin
özünü gizleyen söylence örtüsünü kaldırması gerekir. Yirmi yılda tamamladığı Allgemeine
Geschichtc der Philosophıe (“Genel Felsefe Tarihi”) adlı
yapıtında bu düşünceyle yola çıkan Deussen, birinci cildi Hint felsefesinin
ayrıntılı bir İncelemesine ayırdı. İkinci ciltte
Eski Yunan felsefesinden, Schopenhauer’e değin Batı felsefesini ele aldı. Bir
bölümde de İncil’i inceledi. Ayrıca Schopenhauer ile ilgili 13 ciltlik bir
yapıtı vardır. Schopenhauer’in, özellikle Kant felsefe­si için, kendi bakışıyla
uyuşan bir çözümleme yaptığı­nı savunur. Tanınmış bir Schopenhauer yorumcusu
olduğu kadar, Jacob Böhme’nin de ilk yorumcularındandır. Ayrıca felsefe tarihi
açısından, Doğu felsefesi­ni, bilimsel bir yaklaşımla inceleyen ilk Batılı filo­zoftur.

Paul Deussen Eserleri:

1. Das
   System des Vedanta, 1883, (“Vedanta Dizgesi”);
2. Die
   Sutras des Vedanta, 1887, (“Vedanta’nın Sutras’ları.”);
3. Die
   Elemente der Metaphysik, 1887, (“Metafiziğin Öğeleri”);
4. Allgemeıne Geschichte der Philosophie, mit
   besonderer Berücksichtigung der Religionen, 2 cilt, 1894-1917, (“Genel Felsefe
   Tarihi ve Dinler Üstüne Özel inceleme”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 31, Anadolu yayıncılık, 1984.