Cevat Dereli kimdir? Hayatı ve eserleri

Cevat Dereli kimdir? Hayatı ve eserleri: (1900) Türk, ressam. İyimser bir dünya gö­rüşünün ürünü olan resimlerinde mutlulukla sanat arasında duyarlı bir ilişki kurmaya yönelmiştir. İstanbul’da doğdu. Resim sanatıyla ilk ilişkileri 1907-1914 arasında ilk ve ortaokul öğrencisiyken başladı. Ressam Nazmi Ziya’nın yakın ilgisini gördü ve onun önerilerine uyarak 1915’te Sanayi-i Nefise Mektebi Alisi’ne (sonra Güzel Sanatlar Akademisi, şimdi Mimar Sinan Üniversitesi) girdi. Bir yıl kadar Hikmet Onat Atölyesi’nde çalıştıktan sonra 1916’da İbrahim Çallı Atölyesi’ne geçti. Öğrenciliği sırasında Osmanlı Ressamlar Cemiyeti sergilerine katıldı. 1922-1923 yıllarında arkadaşlarıyla birlikte Yeni Re­sim Cemiyeti’ni kurdu. 1923’te Milli Eğitim Bakanlığı’nın sanatçıları Avrupa’ya yollamak için açtığı yarışmayı kazandı ve Paris’e gitti. 1924-1928 arasında Academie Julian’de çalıştı. 1928’de yurda döndü ve Güzel Sanatlar Akademisi Nazmi Ziya Atölyesi’nde muallim muavini olarak görev aldı. Aynı yıl, arkadaş­larıyla birlikte Paris’te daha önce kurdukları Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Cemiyeti’nin ilk sergisini Ankara’da açtı. Bu sergiler daha sonra İstanbul ve başka illerde de düzenlendi.

Cevat Dereli 1932’de Akademi’den ayrıldı, Tıp
Fakül­tesi desinatörlüğüne atandı. Bu görevde 1939’a değin kaldı, sonra yeniden
Güzel Sanatlar Akademisi’ne geçti. Çallı Atölyesi’nde göreve başladı. Aynı yıl
CHP’nin düzenlediği yurt gezisi kapsamında ressam­lar iki grup halinde
Anadolu’nun çeşitli illerine gönderildi. Dereli, Sinop’a gitti. Burada yaptığı
re­simlerle 1939’da Ankara’da Devlet Resim ve Heykel Sergisi ile birlikte
açılan Yurt Gezisi Sergisi’nde resim dalında birincilik ödülünü aldı. 1947’de
İbrahim Çallı emekliye ayrılınca Dereli aynı atölyede öğretim üyeliğine atandı.
1953’ten başlayarak yurt içinde ve dışında çeşitli karma sergilere katıldı.
l970’te 46 portre-desenden oluşan ilk kişisel sergisi Akademi salonlarında
açıldı. Bundan sonra 1980’e değin dört kişisel sergi daha açtı.

1940’taki 2. Devlet Resim ve Heykel
Sergisi’nde resim dalında birincilik kazandı. Bundan sonraki Devlet Resim ve
Heykel sergilerinin hepsine katıldı. 1977’de Sedat Simavi Vakfı’nın Görsel
Sanatlar dalın­daki ödülünü heykelci Zühtü Müridoğlu’yla paylaştı.

Cevat Dereli’nin birçok resminin
konusu manza­radır. Doğanın hafif, şiir dolu, mutlu görünümlerini yumuşak
çizgili, esnek biçimlerle, yüzeye bağlı bir anlatım biçimiyle, uçuk ve mat renk
uyumlarıyla, bitmemişlik etkisi yapan bir biçimde işler. Başta İstanbul olmak
üzere Kayseri, Ürgüp, Bursa, Gümüş­hane dolayları, Dolmabahçe, Beylerbeyi,
Çamlıca, Sarayburnu, Balta Limanı, Marmara Adası ona esin kaynağı olan
yerlerdir. Resimleri iyimser bir dünya görüşünün ürünleridir. Çizdiği ağaçlar, insanlar,
ba­lıkçılar, toprak işçileri, Mevleviler mutlulukla dolu­dur. Duyguyla yüklü
resimleri, onun kişisel duyarlı­ğını yalın biçimde yansıtır.

Cevat Dereli Eserleri:

1. Topkapı
   Sarayı’na Bakış, 1951, İzmir Resim ve Heykel Müzesi;
2. İstanbul, 1952;
3. Hasat,
   1954,
   İstanbul Resim ve Heykel Müzesi;
4. İstihsal, 1954, İstanbul Resim ve Heykel
   Müzesi;
5. Manzara, 1956;
6. Balık Tutan Adam, 1957;
7. Elma Toplayanlar, 1961;
8. Gündoğdu Köyü, 1963, Belçika Modern Sanatlar Müzesi;
9. Adalar, 1959;
10. Mevleviler, 1979;
11. Akşamcılar, 1981;
12. Mevleviler, 1982;
13. Karadeniz, 1982;
14. Terkedilmiş Ev, 1982;
15. Çengelköy, 1982;
16. Balık
    Avı.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 31, Anadolu yayıncılık, 1984.