Andre Derain kimdir? Hayatı ve eserleri:(1880-1954) Fransız, ressam. I. Dünya Savaşı öncesinin yenilikçi hareketlerinin ve Fovizm’in önde gelen temsilcilerindendir. Haziran 1880’de Paris yakınlarındaki Chatou’da doğdu, Garcheis’de öldü. 1895’te resim yapmaya başladı. 1898-1899 arasında Academie Camillo’ya devam etti. Burada Matisse’le tanıştı. 1900’de karşılaştığı Vlaminck’le bir süre aynı atölyede çalıştı. 1904’te Academie Julian’a devam etti. Fovistler’i Paris halkına tanıtan Salon d’Automne Sergisi’ne katıldı. 1910’da Picasso’yla İspanya’ya gitti; Cadoques’ta onunla birlikte çalıştı. 1914-1918 arasında Fransız ordusunda görev yaptı. 1919’da Rus Balesi’nin Paris’teki gösterileri için çeşitli sahne ve kostüm tasarımları gerçekleştirdi. 1920-1930 arasında Güney Fransa ve İtalya’ya sürekli geziler yaptı.
Öbür Fovistler gibi Andre Derain de başlangıçta, renk aracılığıyla
biçimi yakalamayı amaçlayan bir anlayışla hareket etti. Bu nedenle, perspektif,
hacimlendirme ve açık-koyu düzenlemesi gibi geleneksel resme özgü uygulamaları
dışladı. Gauguin ve Van Gogh gibi ressamların renk alanındaki deneylerini temel
aldığı için öbür Fovistler’e göre daha dingin bir üslup geliştirdi. Gene de,
ani ve kırık fırça vuruşlarıyla saf ve katışıksız rengi alabildiğine özgür bir
tutumla kullanarak çarpıcı etkiler elde etmeyi başardı.
Derain fovist döneminin ardından,
çeşitli eğilimleri bir arada ya da değişik yapıtlarında yansıtan seçmeci
(eklektik) bir sanatsal gelişim izlemiştir. Sanat anlayışı, duygusal ve
yenilikçi davranış ile kendi kişiliğinden ve Fransız kültürünün genel
eğiliminden kaynaklanan akılcı düşünüş arasında bölünmüştür.
Andre Derain, kafasındaki çeşitli düşüncelerin
sanatındaki etkilerini düzenleyebilmek için Afrika sanatı, Bizans mozaikleri, 19.yy Fransız
resmi, romantik manzara geleneği ve Orta Çağ sanatı gibi çeşitli kaynaklara
eğilmiştir. Bunun sonucunda 1910’lara doğru gelişmeye başlayan kübist eğilimler
doğrultusunda, biçime ağırlık veren bir tutumu benimsemiştir. 1910-1912
arasında Poussin ve İtalyan Primitifleri’nin biçimciliğini, Afrika masklarının
anlatımcılığı ile bütünleştirmeyi amaçlayan yeni girişimlerde bulunmuştur.
Biçimi iyice vurgulaması, buna karşılık renkçiliği neredeyse bütünüyle
dışlaması, anıtsallaştırılmış bir figür anlayışı ile sonuçlanmıştır. 1920’dcn
sonra çeşitli kaynakların etkisinde her türlü biçim ve eğilimi denemiştir.
Yaşamının sonuna değin çeşitli etkileri bütünleştirme ve rasyonelleştirme
eğilimini sürdürmüştür.
Andre Derain, çağdaşı eleştirmenlerce değişik
biçimlerde değerlendirilmiştir. Kimileri onu öncülükten (auant-garde) dönmekle
suçlarken, kimileri de “yaşayan en büyük Fransız ressamı” olarak övmüştür.
Derain’in fovist dönemi sonrası resmini “tipik Fransız resmi” diye niteleyen
eleştirmenler ise bu değerlendirmeye farklı anlamlar yüklerler. Bir bölümü bu
değerlendirmeyi yaparken Fransız sanatına biçim veren genel rasyonelleştirme
eğilimini anlarken bir bölümü de 19. yy’ın Ingres’den Cezanne’a uzanan
Neo-Klasik(Yeni-Klasik) ağırlıklı figür geleneğini kastederler.
Andre Derain Eserleri:
Resim:
- Colliouvre
Dağları, 1905; - Coiliouvre
Dolaylarından Bir Görünüş, 1905, Ulusal Modern Sanatlar Müzesi, Paris; - Thames
Nehrinde Mavnalar, 1906, Kent Sanat Galerisi, Leeds; - Londra
Köprüsü, 1906,
Modern Sanatlar Müzesi, New York; - Baharda Üzüm Bağları, 1906, Sanat
Müzesi, Basel; - Yıkanan
Kadınlar, 1908,
Naradni Galerisi, Prag; - Cagnes
Manzaraları, 1910,
Folkwang Müzesi, Essen; - Hediye, 1913, Kunsthalle, Bremen;
- İki
Kızkardeş, 1914,
Devlet Sanat Müzesi, Kopenhag; - Pıerrot
ve Harleguin, 1924;
Natürmort:
- Ölü Oyun, 1928,
Carnegie Hall, Pittsburg/ABD.
Kitap resimleri:
- Apollinaire, LEnchanteur pournssant, 1909,
(“Çürüyen Büyücü”); - M.Jacob, Les Oeuvres burlesques et mystiques de Frere
Matorelt Mort et Couvent, 1912, (“Manastır Mensuplarından Ölmüş Papaz
Matorel’ın Gülünçlü ve Gizemli Yapıtları”); - Isabelin Portresi, 1936.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi, Cilt 31, Anadolu yayıncılık, 1984.
Yorumlar kapalı.